Er is weer een nieuw medium te bewonderen op de Nederlandse televisie: Lisa Williams. Ik denk dat ik veilig kan concluderen dat mijn oproep aan RTL4 dus compleet genegeerd wordt; ik vermoed dan ook dat we nog een hele stroom aan mediums op die zender mogen verwachten.
Ik heb het plan opgevat een uitzending van Lisa Williams te analyseren, maar RTL4 mag deze show niet zetten op “RTL gemist” daar het een Amerikaanse televisieshow betreft. Na wat surfen vond ik echter complete afleveringen op de website van Lifetime TV. Ik zal hieronder de meest recente aflevering op die site onder de loep nemen “Season 2 – episode 4” die je hier kan vinden: Lifetime TV, links onderaan de pagina kan je de juiste episode kiezen (de show die bij deze analyse hoort staat op pagina drie). *LifetimeTV heeft inmiddels de mogelijkheid de show te bekijken voor bezoekers uit Europa verhinderd, helaas*
Voordat ik van wal steek is het misschien aardig het volgende filmpje op Youtube te bekijken: http://www.youtube.com/watch?v=9UOYVFu3wCQ. Het betreft een interview in een talkshow met Lisa Williams, een goede manier om even kennis met haar te maken. De antwoorden die ze geeft zijn standaard antwoorden die elk medium geeft op standaard vragen. Als ik haar had geïnterviewd zou ik heel andere vragen stellen, maar ik denk dat Lisa Williams die liever niet op televisie beantwoordt! Ik vermoed eigenlijk dat Lisa Williams de vragen in overleg met de hosts van de show van tevoren heeft besproken; zoals ik zelf heb ondervonden een gebruikelijke procedure bij televisie en radio-interviews.
Op 3:04 zegt ze nog wel iets opmerkelijks. Als ze daadwerkelijk kan wat ze daar zegt te kunnen – op een wildvreemde afstappen en vertellen dat ze een boodschap doorkrijgt van een familielid met de vermelding van de exacte familierelatie en de naam – zou ik zeer zeker onder de indruk zijn, het zijn de eisen die ik stel in mijn artikel Een test voor mediums. Ik vermoed echter dat het verhaal niet klopt, waarschijnlijk stapt ze op mensen af en gebruikt coldreading technieken om uiteindelijk tot die informatie te komen. Vragen/opmerkingen als:
– ik zie een jonge man met blond haar, kan dat kloppen?
– hij is niet meer onder ons?
– zegt de naam [vul een willekeurige veel voorkomende naam in] je iets?
Enzovoort, uiteindelijk stuit je wel op iets en kan je met behulp van de technieken die ik al uitvoerig heb besproken in mijn Ogilvie analyses exacte informatie achterhalen. Het verhaal dat Lisa Williams vertelt is het verhaal dat in de meeste gevallen door haar cliënten zal worden verteld, de coldreadingtechnieken worden dan simpelweg vergeten of niet genoemd, omdat ze voor onwetende mensen niet opvallen.
Ik borduur in mijn Lisa Williams analyse voort op de technieken in de Ogilvie analyses. Als je een begrip tegenkomt dat je niet kent staat het vast gedefinieerd in de eerste alinea van een ouder artikel op dit blog.
Daar gaan we dan:
00:12 We krijgen gelijk een voorbeeld van Lisa die mensen op straat aanspreekt. In dit fragment stapt ze dus in elk geval niet op de mensen af met informatie zoals ze die zegt te kunnen geven in het Youtube interview. Als ik als coldreader Lisa zou moeten nadoen zou ik het volgende doen:
– ik kies een vrouw uit om een reading voor te doen (statistisch gezien geloven vrouwen vaker in mediums dan mannen)
– ik vraag haar of ze gelooft in de geestenwereld (staat ze er open voor)
– ik schat de leeftijd van de vrouw en naar gelang mijn inschatting stel ik vragen die kunnen duiden op haar opa/oma (jonge vrouw) of haar vader/moeder/ongeboren kind (middelbare vrouw). Dit geeft me veel mogelijkheden tot hits: opa/oma geven me vier mogelijke hits (opa en oma van vaders en moederskant) en vader/moeder/ongeboren kind geven me vijf mogelijke hits (vader/moeder/schoonouders/miskraam) en is bovendien foolproof door de statistieken rond miskramen en de mogelijkheid dat miskramen voorkomen zonder medeweten van de moeder in kwestie.
De toevalligheid van de ontmoeting is volledig in scene gezet aangezien we eerst een shot te zien krijgen van Lisa Williams die al rondzoekend over straat loopt, vervolgens een shot van de vrouwen die lopen en daarna de ontmoeting. Ik mag toch aannemen dat er één camerateam aanwezig is en die zullen toch echt moeten verplaatsen voor al die shots, oftewel: de ontmoeting is afgesproken. Het kan wel zo zijn dat Lisa ze heeft aangesproken op straat, heeft gevraagd of ze hun medewerking willen verlenen aan haar show, waarna de ontmoeting in scene wordt gezet. Je kan je afvragen wat er nog meer allemaal van tevoren is besproken.
Lisa opent met een vraag: heb je een oma die overleden is? Met nog wat algemene kenmerken die waarschijnlijk op tachtig procent van de oma’s in de westerse wereld toepasbaar is: kleine vrouw die er netjes uitziet. Ja hoor, die heeft ze wel en inderdaad: het is een kleine vrouw met nette kleren. Tja, hoe kan Lisa dat nu weten? De vrouw is onmiddellijk geïntrigeerd en het begin van een prachtige ja-staat is in gang gezet door Lisa.
Het gaat goed en om de ja-staat nog verder uit te diepen gaat Lisa gelijk verder met een juwelen vraag, daarmee zal ze een gegarandeerde hit krijgen: vrijwel elke vrouw kan een hit maken met juwelen. Ik heb de juwelen/licht/spiegel/water routines al uitvoerig besproken in mijn Char en Ogilvie analyses, een medium (en coldreader) kan niet zonder! Een leuk detail is dat Lisa aan het eind de parelketting heeft verplaatst van de oma naar één van de vrouwen. Erg slim, want de ketting was eigenlijk een misser (de vrouwen beaamden dat ze veel juwelen had, maar zeiden niets over een parelketting). Lisa beweert nu dat de oma de (onzichtbare) ketting hangt rond de nek van de tante als een teken van de liefde voor juwelen van de oma, zo maak je van een misser een hit!
Lisa gaat verder op de netheid van haar oma, ze wist al dat dat correct was door de eerdere reactie van de vrouwen. Het is een makkelijke manier om wat extra hits te krijgen en om er zeker van te zijn dat de ja-staat een feit wordt. Na een reeks van drie/vier bevestigende antwoorden raakt bijna iedereen in een ja-staat, het is een techniek die vertegenwoordigers en medewerkers van callcenters tot in den treuren gebruiken (mag ik u wat vragen stellen? [ja] heeft u een mobiele telefoon? [ja] zou het u uitkomen als de maandelijke kosten omlaag gaan? [ja] bent u geïnteresseerd naar een manier om minder te hoeven betalen? [jazeker] maak gebruik van onze aanbieding en diensten [uuh…ok!]).
00:57 Een goed voorbeeld van de verbredingstechniek en een mooi staaltje “spectator-control”. Lisa maakt een misser met de vraag over kanker, zodra ze echter merkt dat het mis gaat onderbreekt ze het antwoord en verbreedt onmiddellijk naar “iemand anders met kanker”. Lisa heeft goed het belang begrepen van het voorkomen dat cliënten twijfel uitspreken als ze in een ja-staat verkeren (het volgende antwoord zou wel eens “nee” kunnen zijn) en doet dat dus op deze manier (spectator-control: houd je toeschouwer onder controle en laat ze zeggen en doen wat jij wil, vergelijkbaar met “autoriteitsstrategie”).
Op de vraag over kanker reageert de tante het heftigst vooral als Lisa goed gokt dat het om een man gaat. Lisa maakt gebruik van een variatie op een “rainbow ruse” statement als ze de man beschrijft. Een rainbow ruse statement is een uitspraak waarin je beide kanten van een bepaald kenmerk combineert tot één uitspraak en is zodoende breed toepasbaar (bijvoorbeeld: “je bent een harde serieuze werker, maar je kan ook genieten van vrije tijd en ontspanning” of “je maakt niet snel ruzie met mensen, maar als iemand je kwetst zal je dat niet over je kant laten gaan”). Williams gebruikt een combinatie van een statistisch feit en de rainbow ruse: mannen zijn over het algemeen langer dan vrouwen, maar dat hoeft natuurlijk niet te betekenen dat de man in kwestie ook voldoet aan de beschrijving “een lange man”. Daarom kiest ze voor: “ik wil niet zeggen dat hij lang is, maar ik heb het gevoel dat ik op mijn tenen moet gaan staan”. Dat is denk ik van toepassing op praktisch elke man vergeleken bij Lisa Williams.
Nog voordat Lisa vertelt aan de tante dat het de geest van haar vader is vermoedde ik al dat het om haar vader ging. De vrouw kijkt duidelijk geëmotioneerd richting de andere vrouw met een blik die boekdelen spreekt (“ongelooflijk dat ze mijn vader zo goed kan beschrijven”). Ik had hier zonder twijfel zelf ook gekozen voor de vader. De rest van de reading is schaamteloos inspelen op de emoties van de vrouw met algemene adviezen en oncontroleerbare boodschappen uit het hiernamaals. De hit met de grote handen ligt voor de hand (en welke lezer heeft nog nooit de grootte van zijn hand vergeleken met de grootte van de hand van iemand anders – dat heb ik zelf al tientallen keren gedaan) en er komt altijd een verjaardag aan (of hij is net geweest, daar kan je makkelijk naar verbreden). De vrouw komt zelf met de informatie van de begrafenis die op haar verjaardag viel en Lisa speelt daar handig op in. De tranen van de vrouw geven ook aan dat ze een goede band had met haar vader; boodschappen van liefde zijn in dit geval veilig en zullen allemaal zonder weerwoord geaccepteerd worden.
We hebben in deze reading geen namen en ook geen echte persoonlijk details gehoord, slechts een algemeen verhaal dat in mijn geval ook toepasbaar is op mijn oma en mijn opa (ook aan kanker overleden). Ik kan me niet voorstellen dat er niet meer lezers zijn die zich ook in de lezing kunnen vinden. Dat bewijst overigens niets, ik wil alleen duidelijk maken dat alleen echt persoonlijke details een verhaal kunnen onderscheiden.
Het filmpje hierna is denk ik opgenomen met een zeer specifiek doel: laten zien dat Lisa een heel normaal persoon is (huisje, boompje, beestje). Dit bevestigt het imago dat veel mediums willen uitstralen: doodnormale mensen die “gezegend” zijn of volledig in contact staan met hun paranormale intuïtie. Onderbewust duidt het erop dat iedereen deze paranormale gaven kan hebben en zal zo eerder geaccepteerd worden door licht sceptische mensen.
Op 4:24 een interview met de volgende cliënten van Lisa. Ze vertellen ons dat ze contact willen maken met een bijzondere man. We moeten maar geloven dat Lisa deze informatie niet heeft. Als ik eerlijk ben ik geloof er niets van: deze informatie heeft ze vast ook en waarschijnlijk nog wel meer (naam, leeftijd van de man). De producers van Lisa hebben een voorgesprek gehouden met de cliënten – dat is duidelijk – en je weet niet hoeveel informatie daar is prijsgegeven. Het is wellicht ook belangrijk om op te merken dat Tiffany en Aura (?) – de cliënten – al geloven in de gaven van Lisa en dus niet naar bewijs zoeken van haar echtheid maar slechts hopen op contact met hun dierbare; ze zullen om deze reden dan ook nietsvermoedend informatie geven.
5:20 Lisa legt een magisch kleedje en bijbehorend kristal op tafel om haar bij te staan in haar opgave. Misschien is dit een goed moment om de “witch doctor”-techniek te bespreken. Een concept dat voor het eerst tot in detail werd beschreven door topmentalist Banachek (dezelfde man die jarenlang wetenschappers voor de gek wist te houden met zijn nepgaven). In het kort komt het hierop neer: bizar gedrag van een medium en vreemde voorwerpen dragen bij tot zijn/haar geloofwaardigheid. Toeschouwers die het gedrag en de voorwerpen zien nemen aan dat er dus daadwerkelijk iets paranormaals aan de hand is; bovendien werken het gedrag en de hulpmiddelen als misdirection. Goochelaars tikken ook met hun nagel of blazen op een kaart vlak voordat hij verandert. Dat is wederom een vorm van de “witch doctor”-techniek: vanzelfsprekend gebeurt er niets op het moment dat de goochelaar blaast maar de bizarre handeling van het blazen tegen een kaart maakt de transformatie zoveel magischer.
5:39 witch doctor-techniek
5:45 Ongelooflijk dat de cliënten hier intrappen! Lisa begint over “golven” met de mededeling dat het zowel betrekking kan hebben op het leven van een overleden persoon of op Tiffany en Aura zelf. Ik hoop dat de oplettende kijker zelf heeft kunnen deduceren waarom dat een velige vraag is van Lisa. Het zou hetzelfde zijn als ik aan een Italiaan zou vragen: “ik krijg het beeld door van pasta, kan dat kloppen?”. De cliënten komen uit Hawaï, vind maar eens iemand die geen connectie kan maken met “golven” in Hawaï!
6:09 Tiffany geeft aan dat de “golven” onmiddellijk het beeld van Chaddie naar boven haalde, de persoon met wie ze graag contact willen maken. Dit is een belangrijk gegeven aangezien het enige dat Lisa nu hoeft te doen is Tiffany zelf de informatie te laten verstrekken over Chaddie: Tiffany heeft al het beeld van Chaddie in haar hoofd en ze zal wanhopig proberen alles wat Lisa vanaf nu zegt te betrekken op hem, dat lijkt me een goed voorbeeld van een ja-staat.
De act die Lisa opvoert met het opstaan en het druk doen is voor mij niet geloofwaardig. Tiffany en Aura hebben in het voorgeprek al aangegeven dat Chaddie moeilijk te stoppen zou zijn door de magische pet die Lisa draagt om geesten te blokkeren (die draagt ze dus als ze niet aan het werk is). Als ik dat zou weten is het niet moeilijk te concluderen dat Chaddie een dominant, aanwezig persoon is.
6:59 Tiffany geeft aan dat ze in aura’s gelooft. Mijn ervaring is dat als iemand in aura’s gelooft hij/zij meestal al het paranormale voor waar aanneemt: de perfecte mensen om voor te coldreaden!
7:18 Tiffany geeft een beschrijving van de stereotype Hawaïaan en ongelooflijk maar waar: het is precies Chaddie! In het vorige item betrapten we Lisa ook al op het beschrijven van stereotypen (oma is een klein vrouwtje met nette kleding). Zo zou ik een fransman omschrijven als een levensgenieter die van lekker eten en goede wijn houdt en een Braziliaan als iemand die lol heeft tijdens carnaval en graag bossa nova’s van Jobim neuriet.
7:35 Lisa vertelt dat hij een hoop bloed heeft verloren bij zijn overlijden. Een misser want de bloeding was intern, zo geven Tiffany en Aura aan (vanzelfsprekend accepteren ze de referentie naar bloed als een hit). Onmiddellijk vervolgt Lisa dat de bloeding intern was, bijna alsof ze de informatie niet heeft gehoord van Tiffany en Aura. Hier kan je goed haar vaardigheid als coldreader zien, de snelheid waarmee ze haar missers ombuigt naar hits vereisen de nodige ervaring. Lisa vervolgt dat het overlijden van Chaddie snel ging, maar dat is niet meer dan logisch bij interne bloedingen (waarschijnlijk een hersenbloeding in dit geval) en zou ook het eerste zijn dat ik zou zeggen. Tiffany lijkt onder de indruk, terwijl zij eigenlijk alle informatie heeft verschaft.
8:00 één van de routines van Lisa: de geest wil niet herinnerd worden in de staat waarin hij verkeerde toen hij overleed. Dezelfde routine zagen we ook in het vorige item en ik vermoed dat we hem nog vaker zullen zien bij Lisa; zulke uitspraken raken een gevoelige snaar bij de cliënten en maken indruk.
8:11 Hier zie je duidelijk de werkwijze van Lisa: een algemene vraag, een specifiek antwoord van de cliënt en vervolgens een uitgebreid verhaal van Lisa dat volledig geaccepteerd zal worden door het positivisme ervan. Bedenk dat Tiffany heeft aangegeven dat Chaddie haar voormalige vriend/man was. Het “soulmates” verhaal is een logische gok. Tiffany en Aura zijn immers getrouwd en ze zien er niet ongelukkig uit, ze zitten er waarschijnlijk ook omdat ze goedkeuring willen krijgen van Chaddie over hun relatie; schuldgevoelens zullen wel een rol spelen. Lisa ziet haar kans schoon hierop in te haken.
De rest van de lezing is het analyseren niet waard. Dezelfde adviezen die Tiffany en Aura hadden kunnen krijgen bij elke therapeut, maar dan zonder een act erbij waarbij ze volledig voor de gek gehouden worden.
Ik heb besloten niet meer verder te gaan met deze analyse. Ik denk niet dat het moeilijk is voor lezers met behulp van de technieken besproken in de Ogilvie analyses en in deze analyse zelf alle technieken die Lisa Williams gebruikt te doorzien. Bij deze nodig ik lezers uit om met fragmenten te komen die in hun ogen onverklaarbaar zijn (met een link naar de juiste episode op de Lifetime site); ik zal daar dan een blik op werpen.
Ik heb me werkelijk geërgerd aan het korte optreden dat ik heb gezien van Williams, veel meer dan aan de optredens van Ogilvie. Vooral ook omdat ik het gevoel heb dat Lisa Williams meer nog dan Ogilvie misbruik maakt van de emoties van haar cliënten. Ik krijg geregeld last van plaatsvervangende schaamte bij het kijken naar een in mijn ogen overduidelijke oplichter als Williams. Desalniettemin denk ik dat het belangrijk is de technieken die zij gebruikt bloot te leggen voor nietsvermoedende kijkers. Ik hoop echt van harte dat Lisa Williams niet net als Ogilvie een eigen programma in Nederland krijgt. Als dit wel het geval mocht zijn zal ik zeker weer beginnen met gedetailleerde analyses.
LOGATES